czwartek, 9 maja, 2024
Strona głównaNaukaWpływy mowy germańskiego plemienia gotów na język polski

Wpływy mowy germańskiego plemienia gotów na język polski

Żyjemy w czasach przenikania się kultur. Naturalna jest zatem integracja językowa. Wyrazem tych procesów są pojawiające się w różnych językach narodowych zapożyczenia. Nie jest to zjawisko nowe, mieszanie się języków towarzyszyło ludzkości od zarania dziejów. Na terenie dzisiejszej Polski skupiały się wpływy językowe wielu plemion i narodowości. Niektóre z tych plemion znane są współcześnie jedynie z nazwy, np. plemię Gotów. Według encyklopedii powszechnej, Goci to plemię germańskie zamieszkujące w starożytności Gotlandię w południowej Szwecji, które w I w. p. n.e. osiedliło się na Pomorzu Wschodnim. W II w. n. e. Goci rozpoczęli wędrówkę w kierunku Morza Czarnego, a później w stronę Półwyspu Bałkańskiego. Na początku IV w. plemię Gotów uległo podziałowi na Ostrogotów i Wizygotów.
Zapożyczenia językowe dotarły do Polski z terenów należących niegdyś do wschodnio-germańskich Gotów. Wpływ języka gockiego na polskie słownictwo liczony jest przez ekspertów na około sześćset lat. Wyróżnia się w tym czasie trzy okresy oddziaływania języka Gotów na polską mowę:
• Okres 1. (trwający około 150 lat), w którym można zaobserwować zapożyczenia od Gotów nadwiślańskich, przemieszczających się stopniowo od ujścia Wisły wzdłuż jej brzegów i brzegów Bugu w kierunku południowo-wschodnim;
• Okres 2. (trwający około 200 lat), w którym zaczęto przejmować słownictwo Gotów czarnomorskich zamieszkujących wybrzeże Morza Czarnego i okoliczne stepy;
• Okres 3. (trwający około 250 lat), w którym obserwuje się kontakty z Gotami znad Morza Czarnego, stopniowo przemieszczającymi się wzdłuż Dunaju do Półwyspu Bałkańskiego.
Językoznawcy rozróżniają w tej kategorii zapożyczenia pewne (6 wyrazów), zapożyczenia prawdopodobne (10) oraz zapożyczenia możliwe (15), zapożyczenia wątpliwe (19) i zapożyczenia rzekome (13). W pierwszym okresie przejęto 16 gockich zapożyczeń, w drugim 21, a w trzecim – 26. W chwili obecnej potwierdzono jedynie 6 pewnych i 10 prawdopodobnych wyrazów polskich z języka Gotów. Wszystkie te słowa znalazły swe odbicie w polskiej mowie, a niektóre używane są przez Polaków również współcześnie.

Co się czyta